İnsan vücudunun her besin öğesine ihtiyacı vardır. Tüm besin öğeleri vücutta önemli görevlere sahiptir ve bunların gereksinimi karşılayacak kadar alınması gerekmektedir. Bu besin öğelerinin yetersiz miktarda alınması, hiç alınmaması ya da vücutta kullanılamadan atılması yetersiz beslenmeye sebep olur. Aynı zamanda besinlerin gereğinden fazla alınması(aşırı beslenme), kötü beslenme, tek tip beslenme, besin kısıtlamaları gibi durumlarda beslenme yetersizliğidir.
Yetersiz beslenme vücudun gelişmesinde, büyümesinde, yenilenmesinde, çalışmasında sorunlara, vücut direncinin azalmasına, bağışıklık sisteminin zayıflamasına, bazı hastalıklara yakalanma riskinin artmasına ve hastalıkların tedavi süresinin uzamasına neden olmaktadır. Beslenme yetersizliği görülen kişilerde fiziksel güç ve verim azalır, zihinsel fonksiyonlarla gerilik, yorgunluk, halsizlik, açıklanamayan kemik-eklem-kas ağrıları görülür.
Yetersiz beslenen bireylerde görülen besin öğesi yetersizliği, aşırı beslenen bireylerde de vitamin-mineral yetersizliği olarak ortaya çıkmaktadır. Aşırı ve kötü beslenme ile obezite durumunda yüksek yağlı ve şekerli beslenme enerji ve yağ alımı açısından yüksek gibi görünse de diğer besin öğelerinden düşük olabilmektedir.
Yetersiz Beslenmenin Sebebi/Sonucu Olan Bazı Hastalıklar:
Yetişkinlerde Diyabet, Kalp ve Böbrek Hastalıkları gibi Kronik Hastalıklar, Kontrolsüz ve Hızlı Kilo Kaybı
-Besin Kısıtlamaları– Uzun Süreli Düşük Kalorili Diyetler, Vegeteryan, Vegan Beslenme, Besin Alerjisi ve İntoleransı, Yeme Bozuklukları
Çocuklarda Yetersiz Enerji ve Protein Alımına Bağlı Enerji Yetersizlikleri, Büyüme-Gelişme Geriliği, Metabolik Hastalıklar, Çocukluk Çağı Obezitesi
Kansere Bağlı Kas Kaybı Hastalığı-Kaşeksi
Obeziteye Bağlı Kas Kaybı Hastalığı-Sarkopenik Obezite
Yaşlılığa Bağlı Kas Kaybı Hastalığı-Yaşlılık Sarkopenisi
Büyük Cerrahi Girişimler Sonrası Gelişen Beslenme Yetersizlikleri-Malnütrisyon
Mide ve Bağırsak Hastalıklarına Bağlı Emilim Bozuklukları-Malabsorbsiyon
Ağız Yoluyla Beslenememe-Çiğneme Yutma Güçlüğü, Beslenme Tüpüyle ya da Damar Yoluyla Beslenme
Ayrıca yara oluşumu, açlık, enfeksiyon, ateş ve travma gibi durumlar ya da gebelik, emziklilik, çocukluk, ergenlik gibi dönemler ile beslenmeye bağlı kan parametrelerinde bozukluklar da enerji ve protein gereksinimi göstergesidir ve beslenme tedavisi gerektirir.
Yetersiz, Aşırı ve Kötü Beslenmeyi Önlemek için;
-Yeterli-Dengeli ve Sağlıklı Beslenme ilkeleri göz önünde bulundurulmalıdır.
-Hastalık varlığında ya da beslenme yetersizliği durumunda erken dönemde mutlaka sağlık profesyonellerine başvurulmalı doktor-diyetisyen işbirliğinde tıbbi beslenme tedavisi uygulanmalıdır.
DİYETİSYEN HANDE GÜNGÖR
